Pırlantada Renk
Pırlanta takı satın alınacağı zaman, genellikle daha beyaz (şeffaf) renk taşlar tercih edilir. Pırlantada renk D ile Z arası bir skalada beş genel kategoride değerlendirilir. Bunlar; ekstra beyaz (colorless – renksiz), beyaz (nearly colorless – neredeyse renksiz), zayıf sarı (faint yellow), çok açık sarı (very light yellow) ve açık sarıdır (light yellow). Aslında pırlantalar doğadaki tüm renkleri bünyelerinde barındırırlar. Burada renk skalası belirlenirken pırlantadaki baskın olan rengi görürsünüz. Şeffaf pırlantalarda baskın olan renk, azot elementinin izinden kaynaklanan sarı renktir. Pırlanta içerisindeki azot oranı azaldıkça değeri ve beyazlığı artmaktadır.
Genellikle, iki pırlanta arasındaki renk karşılaştırıldığında, pırlantalar birbirlerinden en azından iki derece farklı olmalıdır ki aradaki fark anlaşılabilsin. Aşağıda yer alan pırlanta renk sıralaması veya pırlanta renkleri tablosu bize gösteriyor ki ardışık iki renk derecesi arasında bir renk farkı görmek imkansıza yakındır. Pırlanta üst açıdan bakıldığında görülen parlaklık ve güzelliğiyle ihtişam yaratmasına rağmen, yan açıdan bakıldığında bazı renk değişimleri görülebilir.
Pırlanta Renk Skalası Niçin D’den başlar?
Pırlanta renk derecelendirmesi ile ilgili doğru bilinen yanlışların başında derecelendirmenin yapısı gelir. Genellikle A harfi ile başladığı düşünülen pırlanta renk skalası D ile başlamaktadır. Peki bu derecelendirme niçin D rengi ile başlamaktadır?
GIA (Amerikan Gemoloji Enstitüsü) tarafından belirlenen derecelendirme sistemi geniş çapta kabul görmeden önce, farklı pırlanta tüccarları, en iyi pırlanta rengini “A”, “AA” veya diğer birbirinden farklı tanımlamalarla belirtmekteydiler. Tahmin edilebileceği gibi, bu gibi belirsiz bir ortamda büyük bir tutarsızlık oluşmakta ve bir pırlantayı tasvir etmek için kullanılan terimlerin büyük karmaşıklığa yol açması kaçınılmaz olmaktaydı. Günümüzde yaygın olarak kullanılan GIA renk derecelendirme sisteminin D ile başlamasının ana sebebi de o dönemde piyasada kullanılan tutarsız derecelendirme sistemleri ile karıştırılmaması sağlanmıştır.
Ekstra Beyaz Pırlanta (D-E-F):
Ekstra beyaz (diğer bir deyişle ekstra renksiz) standardına giren pırlantalar, renk bakımından en nadir ve değerli olan pırlantalardır. Türkiye’de yüksek fiyatlarından dolayı çok fazla tercih edilmeyen pırlanta renk sınıfıdır. Pırlantada renk unsurunu özellikle önemseyenler tarafından tercih edilmektedir.
D renk pırlanta: Hiçbir zaman renk göstermez ve içeriğinde daha az farklı renk barındırdığından gelen ışığı en etkili şekilde yansıtarak parlaklığı artırmaktadır. Değeri oldukça fazladır. En nadir bulunan pırlanta renk sınıfında olmasına rağmen yüksek fiyatından dolayı daha az tercih edilmektedir.
E renk pırlanta: İçeriğinde sadece gemologların görebileceği çok az bir renk göstermektedir. Nadir görülen bir taş renk sınıfıdır.
F renk pırlanta: Ekstra beyaz pırlanta sınıfının fiyat/performans oranı en yüksek olan pırlantadır. İçeriğindeki renk ve E renk pırlanta ile farkı sadece gemologlar tarafından ayırt edilebileceği ve fiyatı D ve E renk pırlantaya oranla daha uygun olduğu için ekstra beyaz pırlanta sınıfının en tercih edilen pırlanta renk sınıfıdır.
Beyaz Pırlanta (G-H-I-J)
Beyaz Pırlanta sınıfına giren pırlantalar üst görünümde beyaz renkli gözükürler. Ancak bembeyaz arka planda ve alt açıdan bakıldığında az miktarda renk gösterirler. Bu derece az renk içeriği pırlanta takıya monte edildikten sonra gözlemlenemeyecek boyuttadır. Beyaz pırlanta sınıfındaki pırlantalar, pırlanta renk derecelendirmesindeki en yüksek fiyat/performans sergileyen pırlantalardır. Fiyatlarına göre yüksek bir değer göstermektedirler. Türkiye’de en çok rağbet gösterilen ve satılan pırlanta renk kategorisidir. J renk pırlantadan sonraki pırlantalar sarı gözüktükleri için ticareti dahi çok az yapılmaktayken G renk pırlantadan önceki pırlantalar olan ekstra beyaz pırlantalar da fiyatlarının aşırı yüksekliği sebebiyle özel siparişle bulundurulmaktadır.
G - H Renk Pırlanta: Bu iki derece arasındaki fark çıplak gözle veya karşılaştırılarak gözlemlenebilecek bir fark değildir. Pırlanta renk derecelendirmesinde içeriğinde sarı renge dair bir iz barındırmayan son pırlanta derecesidir. Türkiye’de en fazla tercih edilen pırlantalardır. Hem beyaz renk göstermekte hem de uygun fiyata sahip pırlantadır. Takıya monte edildikten sonra ekstra beyaz ile aradaki fark belli olmayacak kadar az olur.
I – J Renk Pırlanta: G ile H renk pırlantadaki gibi I ve J renk pırlanta arasındaki fark da gözlemlenemeyecek kadar azdır. İçeriğinde sarı renk izleri göstermektedirler ancak beyaz renginde görülürler. Türkiye’de en çok tercih edilen ikinci sınıfıdır.
Beyaza Yakın Pırlanta (K-L-M):
Beyaza yakın, diğer bir deyişle zayıf renkli, pırlanta kategorisinde yer alan pırlantalar yukarıdan bakıldığında hafif renk göstermelerine rağmen, bu kategorideki taşlar renk konusunda hassas olmayanlar için uygun bir seçenek olabilir.
K – L – M Renk Pırlanta: Bu sınıfta ve sonrasında yer alan renk sınıfları doğrudan sarı veya kahverengi renk barındırırlar ve bu monte edilmiş pırlantada da çıplak gözle gözükmektedir. Bazıları açısından renk vermesi açısından tercih sebebi olabilmektedir.
Çok Hafif Renkli Pırlanta (N-O-P-Q-R):
N – O – P – Q – R Renk Pırlanta: Çok açık sarı veya kahverengi renkli pırlantalardır. Küçük boylu veya monte edilmiş pırlantalarda dahi bu renk aleni şekilde gözlemlenebilmektedir. Takılarda tercih edilebilecek olan fiyatları en uygun olan pırlanta renk sınıfıdır. Bunun sebebi sarı veya kahverengi renge tam olarak sahip olamadıkları için renkli sınıfına girmemeleri ve beyaza dair çok fazla iz göstermemelerinden dolayı beyaz sınıfından da uzak kalmalarıdır.
Hafif Renkli Pırlanta (S-T-U-V-W-X-Y-Z):
S – T – U – V – W – X – Y – Z Renk Pırlanta: Bu sınıf sarı veya kahverengi renk pırlantadan önceki son renk sınıfıdır. Açık renkli pırlantalar bu sınıfı oluşturur. Genellikle pırlanta takı kullanımında tercih edilmez. Fiyatları oldukça düşüktür çünkü pırlanta olmalarına rağmen pırlanta olarak değerlendirilmezler.